همدان

معرفی استان:

همَدان یکی از کلان شهرهای ایران در منطقه غربی و کوهستانی ایران و مرکز شهرستان و استان همدان است. این شهر در دامنهٔ کوه الوند و در بلندای ۱٬۷۴۱ متری از سطح دریا واقع شده‌است و از شهرهای سردسیر ایران به شمار می‌آید. همدان قدیمی‌ترین شهر ایران و از کهن‌ترین شهرهای جهان است. در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد. همدان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران، مادها بوده‌است. آثار یافت‌شده از محوطهٔ باستانی هگمتانه و نیز کتیبه‌های گنج‌نامه از آن دوران هستند. همچنین این شهر در روزگار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتخت‌های کشور بوده‌است. هم‌اکنون استان همدان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته می‌شود و از نظر علمی نیز با وجود مراکز دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، دانشگاه پیام نور همدان و مراکز دیگر به عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی کشور شناخته شده‌است. آرامگاه بوعلی سینا نماد شهر همدان و همچنین یکی از نمادهای پیشینهٔ ایران در فرهنگ جهان و دانش و علم به شمار می‌رود. این شهر از لحاظ جمعیت چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می‌آید و در مرداد سال ۱۳۸۸ به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران معرفی شد. در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۴ خورشیدی مهندس آلمانی کارل فریش طرحی مدرن را برای همدان طراحی کرد که از نوع نقشه‌های شعاعی محسوب می‌شود اما امروزه به دلیل تراکم جمعیت و طرح شعاعی، ترافیک مرکز شهر بسیار زیاد است. به این میدان ۶ خیابان اصلی شهر وصل شده‌اند. شهرداری همدان در میدان آرامگاه بوعلی قرار دارد.

 تاریخچه و تمدن استان:

همدان مرکز استان همدان و یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است. نام آن برای نخستین بار به نام اَمَدانه یا آمادی در کتیبهٔ تیگلت‌پیلسر یکم (۱۱۰۰ پیش از میلاد) پادشاه آشور آمده‌است. این شهر پایتخت پادشاهان ماد بوده و در دوران‌های هخامنشی و اشکانی پایتخت تابستانی آنان نیز بوده‌است. در آثار تاریخی برای شهر همدان نام‌های بسیاری ارائه شده‌است، در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود. َمَدانه یا آمادی نخستین نام این شهر است که در کتیبه‌های آشوری پیلسر آمده‌است. بنابراین تاریخ بنای شهر همدان بیش از سه هزار سال است. هگمتانه یا هنگمتانه که به معنی محل تجمع می‌باشد ترکیبی است از دو واژهٔ هنگ به معنی جا و متا به معنی تجمع. در یونانی اکباتان در پارس هگمتانه است. اپیفانیادر زمان سلوکیان و به افتخار آنتیوخوس چهارم، این شهر اپیفالیا نامیده‌شد. زیرا نام این شاه سلوکی، آنتیخوس اپیفانس بوده‌است. اخمثا نام شهر همدان در تورات اخمثا نوشته‌شده‌است. اخمثار را به شهر دوستی و مکان دوستی ترجمه کرده‌اند زیرا شاهان ایران در تابستان دوستان خود را به این شهر دعوت می‌کردند.آکسایا بعضی از نویسندگان بر این باورند که نام این شهر پیش از مادها آکسایا بوده که در فرهنگ آشوری کار-کاسی به معنی شهر کاسیان است. همدان واژهٔ همدان گرفته شده از ham= han= ha (از ریشهٔ gam) و به معنی جای یا شهر و اجتماعات آمده‌است. اعتماد السلطنه بر این باور بود که نام این شهر «همدان» بوده‌است زیرا هم به معنی اتفاق و دان به معنی ظرفیت است، یعنی مجمع متفقین.

 معرفی جغرافیایی استان:

استان همدان از استان‌های كوهستانی، مرتفع، سرد و بادخیز كشور محسوب می شود. ناهمواري ها در استان همدان به شکل های مختلف ایجاد شده است که عامل مهم این تغيير شكل ناهمواري ها، وجود آبهاي روان است که در استان همدان جاری هستند، به طوری که این آب ها در برخي مناطق مرتفع با تخریب ارتفاعات و انباشتن آبرفت ها در مناطق پست سبب كاهش ارتفاع كوه ها، ایجاد دشت ها و دره های زیادی شده اند. در برخي مناطق نيز،شدت عمل آب هاي روان به حدی بوده است كه شكل ناهمواري ها به کل عوض کرده و باعث معکوس شدن شکل ناهمواری ها شده است، به طوری که، كوه را به دره تبديل کرده و دره ي عميق دوره هاي گذشته، را به صورت كوه درآورده است.

جاذبه های گردشگری استان: 

• غار علی‌صدر کبودرآهنگ • مجسمهٔ شیرسنگی • شهر باستانی هگمتانه • کتیبه‌های گنجنامه • گنبد علویان • برج قربان • مسجد جامع همدان • آرامگاه استر و مردخای • پیامبر بنی اسراییل حضرت حیقوق نبی (ع) حیقوق • آرامگاه بوعلی سینا • آرامگاه عارف قزوینی • آرامگاه باباطاهر • ارگ باستانی نوشیجان ملایر. • امامزاده عبدالله • آرامگاه میررضی‌الدین • سد اکباتان • تپهٔ عباس‌آباد • حمام حاج آقا تراب • قلعه یزدگرد سوم • قلعه اردلان (اشتران) • قلعه انوج ملایر • شهر زیر زمینی سامن • آتشکدهٔ بهرام. • تپه باستانی گونسپان • غار سراب. • غار سوباشی کبودرآهنگ • غار قلی‌آباد کبودرآهنگ • امامزاده خاتون. • قلعهٔ باشقورتاران کبودرآهنگ • قلعهٔ طوراقیه. • قلعهٔ سراب. • بازار بزرگ وکاروان سراها • روستای آللان. • کوهستان قلی‌آباد کبودرآهنگ • آرامگاه حضرت یوشع بن نوح پیامبر یهود در ملایر. • کوهستان بوقاطی رزن • حمام اعظم. • سد کبودرآهنگ. • ستون سلوکی. • سراب گیان • تپهٔ گیان • آتشکدهٔ گره‌چقا. • دژ گوراب ملایر • مسجد جامع نهاوند. • تپهٔ باباقاسم. • کوه گرین • سراب گنکاور کهنه. • سراب فارسبان. • سراب ملوسان. • سراب گاماسیاب نهاوند. • امامزاده ابراهیم. • امامزاده محمد. • معبد لائودیسه. • تپهٔ ابوذر. • کوه آردوشان. • مقبرهٔ باباپیره. • پیل لاغه. • پیست اسکی تاریک‌دره. • شهر لالجین • دشت بهار. • مار چهل‌دم. • موزهٔ بوعلی. • موزهٔ تاریخ طبیعی همدان. • موزهٔ هگمتانه. • موزهٔ جامع نظری. • گور اسکندر. • مسجد شاه تهماسب. • کاروانسرای فرسفج. • امامزاده یحیی. • امامزاده محسن. • امامزاده اظهر درجزین رزن • مسجد پیغمبر. • مسجد میرزاتقی. • درهٔ مرادبیگ. • کلیسای همدان